% of readers think this story is Fact. Add your two cents.

Tác giả: Marie-Monique Robin

Nguồn: Chương 13 cuốn “The World According to Monsanto“

Nguồn dịch: Hiệp Sĩ Cưỡi Lừa

— Monsanto, Báo cáo Cam kết, 2005

Đó là ngày 13 tháng 4 năm 2005, ở Buenos Aires, Miguel Campos khó có thể kiềm chế sự giận dữ. Trong nhiều tuần, bộ trưởng nông nghiệp, chăn nuôi, ngư nghiệp và thực phẩm Argentina đã tham gia vào một cuộc đấu tranh gay go với Monsanton. Kỹ sư nông nghiệp này không chỉ không phản đối công nghệ sinh học, trái lại, ông được bổ nhiệm, cũng giống như những người tiền nhiệm khác trong 10 năm trước đó, chính xác là bởi vì ông là người ủng hộ vô điều kiện cho GMO. Trong suốt hai giờ đối thoại, ông thường xuyên tán dương lợi ích nông nghiệp và tài chính của đậu nành RR đồng thời cố gắng thuyết phục tôi rằng việc đạo đức của Monsanto tồi tệ đến mức không thể giải thích được.

“Monsanto chưa bao giờ có thể áp đặt bản quyền gien RR ở Argentina bởi vì luật pháp của chúng tôi không cho phép điều đó,” ông giải thích, nói một cách đầy thuyết phục. “Công ty đã đồng ý bãi bỏ phí bản quyền và hứa rằng không kiện những nông dân tái canh tác một phần vụ thoạch của họ, như họ đã làm, hoàn toàn hợp pháp. Giờ Monsanton lại nuốt lời hứa, đòi 3 dollar cho mỗi tấn đậu nành hoặc bột đậu nành xuất đi từ các cảng của Argentina, hoặc 15 dollar khi chuyến hàng cập bến ở các cảng của Châu Âu. Điều đó không thể chấp nhận được.”

Miguel Campos trông chán nản, giống như một học sinh giỏi bị giáo viên mà anh ta yêu quý đánh giá bất công. Nếu có quốc gia nào mà Monsanto có thể làm bất cứ điều gì họ muốn mà không có bất kỳ trở ngại nhỏ nào thì chắc chắn đó là Argentina. Khi Campos nói với tôi, một nửa diện tích canh tác của quốc gia này được trồng đậu nành biến đổi gen – 14 triệu ha và thu hoạch 37 triệu tấn đậu nành, 90% số đó được xuất khẩu, chủ yếu là sang Châu Âu và Trung Quốc. Nếu đạt được mục tiêu đã đề ra, Monsanto sẽ nhận được 160 triệu dollar mỗi năm chỉ riêng phần xuất khẩu sang Châu Âu – giải độc đắc.

“Ông không nghĩ rằng đó là cái bẫy?” Tôi hỏi.

Dường như Campos không chịu hiểu, “Một cái bẫy?” “Đầu tiên Monsanto tạo ra các điều kiện thuận lợi cho việc phổ biến đậu nành RR khắp đất nước, sau đó công ty yêu cầu anh trả tiền.”

“Nếu đó là chiến lược thì chiến lược đó là sai lầm. Anh không thay đổi luật chơi của 10 năm sau.”

“Ông sẽ trả tiền chứ?”

“Cuộc tranh chấp rất nghiêm trọng bởi vì Monsanto đe dọa sẽ tấn công lĩnh vực xuất khẩu của Argentina.” Trong một tuyên bố được tường thuật trên kênh tin tức Dow Jones vào ngày 17 tháng 3 năm 2005, Campos đã thẳng thừng lên án “thái độ giống như kẻ du côn” của Monsanto.

Mặc dù vậy, mười năm trước đây, cuộc phiêu lưu biến đổi gen đã bắt đầu giống như chuyện cổ tích ở đất nước của gia súc và những người chăn bò này. Khi FDA cho phép bán đậu nành RR trên thị trường Bắc Mỹ năm 1994, Monsanto đã để mắt tới vùng đất phía Nam. Dĩ nhiên mục tiêu của họ là Brazil, nhà cung cấp đậu nành lớn thứ hai thế giới. Nhưng thỏa thuận khó có thể đạt được do hiến pháp Brazil yêu cầu cây trồng biến đổi gien phải trải qua các thử nghiệm ban đầu về tác động môi trường trước khi được cấp phép. Do vậy Monsanto chuyển hướng sang Argentina, chính quyền Carlos Menem, theo sự dẫn dắt của chính quyền Bush nhiệm kỳ đầu tiên, đã thường xuyên ủng hộ tự do hóa. Trong mười năm cai trị (1989-1999), Menem, người bị ra tòa vào tháng 11 năm 2008 vì tội buôn bán vũ khí trái phép, đã cố gắng hết sức để hoàn thành công việc đã bắt đầu dưới chế độ độc tài quân sự (1976-1983): ông ta vô hiệu hóa những gì đảm bảo cho Argentina là nhà nước phúc lợi, tư nhân hóa bất cứ thứ gì có thể và mở rộng cửa cho tư bản ngoại quốc. Chính sách này đã tàn phá khu vực nông nghiệp, các hàng rào bảo hộ bị dỡ bỏ để đặt toàn bộ sản xuất vào sự điều khiển của các quy luật của thị trường.

Monsanto đã chuẩn bị và thâm nhập qua lỗ hổng vào đầu những năm 1990, trở thành đối tác đặc quyền của Conabia, Ủy Ban Giám Sát Công Nghệ Sinh Học Nông Nghiệp Quốc Gia, do Menem thành lập vào năm 1991 để xây dựng luật pháp cho Argentina với sự xuất hiện của GMO. Ủy ban này, dưới sự giám sát của Bộ Nông Nghiệp, chỉ có vai trò cố vấn và có sự tham gia của các cơ quan công cộng, như Viện Hạt Giống Quốc Gia (INASE) hay Viện Công Nghệ Nông Nghiệp Quốc Gia (INTA) và tổ chức tư nhân trong công nghệ sinh học như Syngenta, Novartis và dĩ nhiên là Monsanto, sự can thiệp thường xuyên của họ không khó để hình dung. Các ý kiến của Conabia trực tiếp dựa trên các mô hình Bắc Mỹ; ngay từ đầu họ đã áp dụng nguyên tắc tương đồng về giá trị, như website của họ khẳng định: “Tiêu chuẩn của Argentina dựa trên đặc trưng và các rủi ro của sản phẩm công nghệ sinh học và không dựa trên quá trình sản xuất.” Cụ thể hơn, ủy ban không làm gì ngoài việc phân tích các dữ liệu do các tập đoàn đa quốc gia cung cấp; nếu các kiểm tra được triển khai, mục đích duy nhất của chúng là đánh giá khả năng áp dụng hạt giống biến đổi gien trong các điều kiện nông nghiệp của Argentina.

Vào năm 1994, Monsanto bán giấy phép cho các công ty hạt giống chủ chốt của quốc gia này như Nidera và Don Mario, họ đã cấy gien kháng thuốc diệt cỏ Roundup Ready cho các giống trong danh mục của họ. Một sự trùng hợp tình cờ, hai tờ tạp chí lớn nhất nước, Nación và đặc biệt là Clarín (có số lượng phát hành lớn nhất nước), nhảy vào xúc tiến – một số người gọi là tuyên truyền – công nghệ sinh học, chụp mũ những người phản đối, thậm chí cả những người ôn hòa nhất, là những kẻ cuồng tín phản tiến bộ hoặc những kẻ lạc hậu, theo lời của cựu bộ trưởng Nông Nghiệp Dan Glickman* dưới thời Bill Clinton. Hàng sa số các bài xã luận ca tụng cuộc cách mạng công nghệ sinh học với các lập luận gợi nhớ đến những điều đã được một công ty cụ thể ở Missouri trình bày: “Với GMO, khoa học đã có một đóng góp quyết định vào cuộc chiến chống lại nạn đói,” ví dụ như tuyên bố của Carlos Menem trên một tờ báo nông nghiệp.1 William Kosinski, “nhà đào tạo công nghệ sinh học” của Monsanto khẳng định:

“Công nghệ sinh học đã tạo ra các vụ thu hoạch có chất lượng tốt hơn, năng suất cao hơn và một nền nông nghiệp bền vững bảo vệ môi trường.”2

“Việc nhập khẩu GMO vào Argentina đã diễn ra mà không hề có tranh luận công khai hay tranh luận ở quốc hội,” theo Walter Pengur, một kỹ sư nông nghiệp chuyên về cây trồng biến đổi gien ở trường đại học Buenos Aires mà tôi gặp ở Buenos Aires vào tháng 4 năm 2005.3 “Vẫn chưa có luật kiểm soát việc marketing của cây trồng biến đổi gien và xã hội dân sự, thậm chí chưa có mặt ở Conabia, vẫn bị đặt ngoài các quyết định. Sau khi chúng được cấp phép vào năm 1996, đậu nành RR được phổ biến khắp Argentina với một tốc độ chưa từng có trong lịch sử nông nghiệp: trung bình hơn tám trăm ngàn ha mỗi năm. Giờ đây chúng ta thấy sa mạc xanh đang nuốt chửng một trong những giỏ bánh mỳ lớn nhất thế giới.”

Khi ra khỏi Buenos Aires về phía bắc, anh sẽ sửng sốt: chạy hết tầm mắt là đậu nành và đậu nành, điểm xuyết là những bãi cỏ với đàn bò lớn. Tôi ở đó vào tháng mùa thu phương nam, đúng vụ thu hoạch và con đường quốc lộ số 9 chật cứng những xe tải chạy qua lại giữa kho chứa đậu nành và các cảng của Río Parana. Đây là trái tim của pampas, đồng bằng huyền thoại của Argentina bao phủ 20% diện tích lãnh thổ quốc gia, 250.000 dặm vuông nằm ở phía nam khu vực Chaco, phía tây của Río Parana, phía bắc là Río Colorado và phía đông là dãy Andes. Cũng màu mỡ như vành đai ngũ cốc của Hoa Kỳ, llanura pampeana là một trong những vùng đất canh tác tốt nhất thế giới và từ thế kỷ 19 đã trở thành khu vực phát triển nông nghiệp thần tốc, trước khi GMO xuất hiện, cây trồng ở đây là ngũ cốc (ngô, lúa mỳ, kê), cây cho dầu (hoa hướng dương, lạc, đậu nành) cũng như rau cỏ và cây ăn trái, đó là chưa kể đến sản xuất sữa, thứ đã phát triển tốt trong khu vực được coi là “bể sữa”. Trên phương diện quốc gia, pampas được coi là niềm tự hào của quốc gia, có khả năng sản xuất thực phẩm đủ cho 10 lần dân số của nó và do đó đủ cho xuất khẩu. “Canh tác nông nghiệp là phụng sự quốc gia,” đó là lời của một tranh cổ động ở lối vào trụ sở Hiệp Hội Nông Thôn Argentina.

Người đàn ông mà tôi gặp sau khi lái xe 5 giờ đồng hồ thuộc về một gia đình nông dân thực thụ với tầm nhìn hữu ích về nông nghiệp. Khoảng 40 tuổi, Héctor Barchetta canh tác 125,6 ha ở cách thủ đô Rosario của đế chế biến đổi gen 35 dặm. Một thành viên của Hiệp Hội Nông Dân Argentina, một hiệp hội có 17 ngàn nông dân nhỏ và vừa, ông thú nhận rằng ông đã “thất bại hoàn toàn”. Khi đi dạo trên các cánh đồng đậu nành RR đang chiếm tới 70% diện tích nông trại, ông kể với tôi câu chuyện về sự kỳ diệu đã biến thành ác mộng. Vào những năm 1990, ông đối mặt với một vấn đề mà mọi nông dân ở pampas đều bị ảnh hưởng: sự thoái hóa của đất canh tác do sự khai thác quá mức. Theo INTA, sản lượng thu hoạch đã giảm xuống 30%. “Chúng tôi không biết làm thế nào,” ông nói với tôi, “và đó là khi đậu nành RR xuất hiện. Đầu tiên, chúng là thực sự là hạt giống thần kì, bởi vì chúng tôi lại có sản lượng cao, với chi phí giảm và công việc ít hơn.” Trên thực tế, cũng giống như ở Hoa Kỳ, nông nghiệp biến đổi gen được phát triển với kỹ thuật “gieo hạt trực tiếp” (siembar directa), cho phép gieo hạt trực tiếp mà không cần cày xới đất, ngay trên những gì còn sót lại của vụ trước. Aapresid, Hiệp Hội Nông Dân Không Canh Tác Argentina, khuyến khích và cung cấp các hướng dẫn kỹ thuật, cũng giống như đồng nhiệm Hoa Kỳ, họ chịu ảnh hưởng lớn của Hiệp Hội Đậu Nành Hoa Kỳ (ASA).

Tập hợp của 15 nhà sản xuất lớn, Aapresid là tác nhân chủ chốt thúc đẩy đậu nành RR và là đồng minh trung thành nhất của Monsanto ở Argentina. “Kỹ thuật siembra directa là phần không thể tách rời của mô hình canh tác biến đổi gien,” theo nhà nông học Walter Pengue. “Trước hết nó dẫn đến sự hồi phục độ màu mỡ của đất canh tác thông qua sự gia tăng các thành phần hữu cơ do phế phẩm trên bề mặt cung cấp, đồng thời chúng cũng giữ nước. Kỹ thuật này không thể tách khỏi cái mà Monsanto gọi là “hành trang kỹ thuật”, hạt giống biến đổi gien và thuốc diệt cỏ Roundup được bán cùng nhau, công ty thể hiện kỹ năng tuyệt vời của họ bằng cách chuyển giao “hành trang” với giá chỉ bằng 1/3 so với ở Hoa Kỳ.” Trên thực tế, giá cả thấp đến mức các nhà sản xuất Bắc Mỹ, ngay cả khi họ được trợ cấp nhiều, đã kêu la trong một cuộc biểu tình chống lại “sự cạnh tranh không lành mạnh” này.

Barchetta là người đã đón nhận miếng mồi một cách nồng nhiệt. Ông nói với tôi, “Trước đây, để diệt cỏ dại thì tôi phải phun thuốc diệt cỏ bốn đến năm lần, nhưng với đậu nành RR thì chỉ cần hai lần là đủ. Sau đó, cuộc khủng hoảng bò điên đã khiến giá đậu nành tăng vọt và tôi đã ngừng canh tác ngô, lúa mỳ, hoa hướng dương và đậu lăng, giống như những người hàng xóm của tôi.” Châu Âu cấm các thức ăn gia súc có nguồn gốc động vật dẫn tới nhu cầu tăng vọt về đạm thực vật, trong đó có bột đậu nành. Giá đậu nành cao lịch sử, dẫn đến một cuộc đổ xô đi tìm vàng xanh ở pampas.

“Nhờ vào sự bùng nổ của đậu nành nên tôi đã thoát khỏi cuộc khủng hoảng,” ông nói tiếp. “Mọi thứ được làm để bảo vệ nhà sản xuất. Trong khi lãi suất tăng vọt thì chúng tôi có thể nhận được “hành trang” của Monsanto và không cần phải trả tiền cho đến vụ thu hoạch”.

Vào năm 2001, Argentina ở bên bờ vực phá sản. Chính phủ Fernando de la Rúa bị buộc phải từ chức dưới sức ép của công chúng. Trong khi piqueteros – những người nổi dậy – chiếm đóng đường phố, sự nghèo khổ thống trị đất nước, 45% dân số sống dưới mức nghèo khổ. Bị trói buộc bởi khoản nợ nước ngoài khổng lồ, chính phủ Eduardo Duhalde và sau đó là Néstor Kirchner đã dùng đậu nành làm cứu cánh. “Đó là động lực của nền kinh tế,” theo Campos. “Nhà nước thu 20% thuế đối với dầu và 23% đối với hạt giống, khoảng 10 tỷ dollar [mỗi năm], mang lại 30% lượng tiền mặt quốc gia. Không có đậu nành thì quốc gia đã sụp đổ.”

Cuộc khủng hoảng của Argentina là cơ hội để Monsanto thực hiện những khát vọng hoang dại của họ. Đậu nành RR lan ra từ pampas như lửa cháy rừng, lan sang phía Bắc đến các tỉnh Chalco, Santiago del Estero, Salta, và Formosa. Từ chỗ chỉ có 36.000 ha vào năm 1971, đậu nành đã lan ra 8 triệu ha vào năm 2000, 9,6 triệu ha vào năm 2001, 11,6 triệu ha vào năm 2002, và hơn 15,6 triệu ha vào năm 2007, chiếm tới 60% diện tích đất canh tác. Hiện tượng này thu hút sự chú ý tới mức có hội thảo về sojisación đất nước, một từ mới được tạo ra để chỉ sự tái cấu trúc sâu sắc ngành nông nghiệp, nhưng tác động tai hại của chúng sẽ sớm xuất hiện.

Đầu tiên, bất chấp những cuộc khủng hoảng tàn phá kinh tế quốc gia, giá đất đai tăng vọt, bởi vì chúng trở thành khoản đầu tư an toàn mang lại lợi nhuận đáng kể một cách nhanh chóng. Héctor Barchetta nói, “Ở vùng của tôi, giá của 0,4 ha đất tăng từ 800 dollar lên 3.000 dollar. Những nhà sản xuất yếu nhất đã bán sạch đất đai, dẫn đến sự tập trung sở hữu đất.” Trong vòng một thập kỷ, quy mô trung bình của nông trại ở pampas tăng từ 246,8 ha lên 531,2 ha và số lượng nông trại giảm xuống 30%. Theo một điều tra nông nghiệp của Viện Thống Kê và Điều Tra Quốc Gia (INDEC), 150.000 nông dân đã từ bỏ kinh doanh trong khoảng thời gian từ năm 1991 đến 2001, 103.000 người trong số họ rời bỏ sau khi đậu nành biến đổi gien bắt đầu được gieo trồng. Vào cuối giai đoạn đó, 6.000 chủ đất chiếm hữu một nửa diện tích đất canh tác của quốc gia, trong khi 15,6 triệu ha đã nằm trong tay người nước ngoài, một quá trình đã được gia tốc kể từ khi đó.

Theo Eduardo Buzzi, chủ tịch của Hiệp Hội Nông Nghiệp Argentina, “Chúng ta đã chứng kiến một sự mở rộng chưa từng thấy của kinh doanh nông nghiệp, nông nghiệp công nghiệp hóa hướng tới xuất khẩu, gây thiệt hại cho canh tác gia đình đang dần biến mất. Nông dân bỏ đi được thay thế bằng những người không thuộc về lĩnh vực nông nghiệp: các quỹ hưu trí hoặc các nhà đầu tư ném tiền của họ vào “bể hạt giống”, những người lao vào độc canh đậu nành RR, hợp tác với các doanh nghiệp đa quốc gia như Cargill và Monsanto, tất cả đều dẫn đến sự tổn thất của cây lương thực.”

Khi đậu nành RR tiếp tục phát huy sức mạnh không thể kháng cự của chúng, biến giỏ bánh mỳ của thế giới thành nhà sản xuất thức ăn gia súc cho thị trường Châu Âu, các nhà sản xuất thực phẩm teo lại với tốc độ cực nhanh. Theo số liệu chính thức, từ năm 1996-97 đến 2001-2, con số tambos (nông trại sữa) giảm đi 27% và lần đầu tiên trong lịch sử, Argentina đã phải nhập khẩu sữa từ Uruguay. Tương tự, sản xuất gạo đã giảm 44%, ngô giảm 26%, hạt hướng dương giảm 34% và thịt lợn giảm 36%. Cùng với sự biến động đó giá các sản phẩm tiêu dùng thiết yếu đã tăng liên tục: ví dụ vào năm 2003, giá bột mỳ tăng 162%, giá đậu lăng – thành phần quan trọng trong bữa ăn của quốc gia – tăng 272% và giá gạo tăng 130%. Theo Pengue, “Người Argentina trung bình ăn ít hơn 30 năm trước đây. Điều nực cười là chúng ta được khuyến khích thay thế sữa bò và thịt bò, một phần của thực đơn quốc gia, bằng sữa đậu nành và bít tết đậu nành.”

Bình luận của Pengue không phải là chuyện khôi hài mà là mô tả hiện thực. Ở một quốc gia mà dulce de leche (kẹo sữa) và carne de vaca (thịt bò) là các thành phần quan trọng của di sản văn hóa, bộ trưởng bộ nông nghiệp Miguel Campos nhanh nhảu giới thiệu cho anh địa chỉ của một nhà hàng sojero ở Buenos Aires. Ông ấy ca tụng sự hào phóng của chương trình Soja Solidaria được Aapresid phát động năm 2002, để “giúp đỡ” 10 triệu người bị suy dinh dưỡng, trong đó có 1/6 là trẻ em, theo cách của họ. Ý tưởng rất đơn giản: “Trích ra 1 kg đậu nành từ mỗi tấn xuất khẩu.” Chương trình được các hãng truyền thông chủ chốt ủng hộ, nhanh chóng giới thiệu Soja Solidaria như là một “ý tưởng tuyệt vời sẽ thay đổi lịch sử.”4 Héctor Huergo, biên tập viên của tờ Clarín Rural,đã khuyến nghị chính quyền “thay thế các chương trình phúc lợi xã hội hiện nay bằng một chuỗi các hoạt động đoàn kết mà không tốn phí nhờ vào mạng lưới phân phối đậu nành, một trong những thực phẩm hoàn hảo nhất chỉ mới được du nhập vào văn hóa của chúng ta.”5 Những người ủng hộ GMO tham gia một cách rộng rãi vào chương trình: nhờ vào dầu diesel miễn phí của Chevron-Texaco, các chuyến hàng đậu nành được chuyên chở đến hàng trăm ngân hàng thực phẩm và nhà ăn trường học ở các khu dân cư nghèo và ổ chuột, nhà tế bần, bệnh viện và tất cả các loại tổ chức từ thiện ở Argentina. Khắp đất nước, các cuộc hội thảo được tổ chức và các tình nguyện viên – đại học Thiên Chúa Giáo Córdoba gọi họ là “chiến sĩ đậu nành” – dạy cách nấu nướng, cách làm sữa, bánh hamburger và các loại thịt thay thế khác từ đậu nành. Ví dụ trên website nutri.com, người ta được thấy một chương trình đào tạo sáu ngàn người ở Chimbas, một tỉnh hẻo lánh của San Juan, cách “tiêu dùng đậu nành” và hàng ngàn tình nguyện viên đã đi khắp nơi để phân phối sữa đậu nành cho 12 ngàn trẻ em.

Khi Soja Solidaria tổ chức lễ kỷ niệm lần đầu tiên, Victor Trucco, chủ tịch của Aapresid, không che dấu sự hài lòng của mình. Ông viết trên tờ Clarín rằng, “Vào lúc này, chúng ta sẽ còn nhớ đến năm 2002 khi đậu nành được du nhập vào bữa ăn của người Argentina.”6 Ông đưa ra một bảng tổng kết: “Chúng ta đã đóng góp 700.000 tấn đậu nành, tương đương với hơn 600.000 pound protein giá trị cao, 8 triệu quart sữa, 5 triệu pound trứng hay 3 triệu pound thịt.” Thống kê dường như được thiết kế để cho thấy mục tiêu mà trang web của Soja Solidaria tóm tắt trong một câu: “Kế hoạch hỗ trợ việc phổ biến đậu nành” tại quốc gia này.7

Hôm đó, Walter Pengue sắp xếp chuyến viếng thăm Jésus Bello, một nông dân ở pampas đã trồng đậu nành RR từ năm 1997. Trong 7 năm, Pengue đã theo dõi một số nông trại trong vùng và kiểm tra cẩn thận sản lượng thu hoạch của họ. Ông nói, “Lúc đầu, tôi ủng hộ đậu nành biến đổi gen bởi vì tôi cho rằng với phương thức luân canh và sử dụng thuốc diệt cỏ một cách hợp lý, chúng có thể tốt cho môi trường và cho sổ sách của nhà sản xuất, do diệt cỏ chiếm tới 40% chi phí sản xuất. Nhưng giờ thì tôi rất lo lắng, bởi vì mọi thứ đều đang báo động đỏ.” Bello gật đầu đồng ý: “Chúng tôi đã lao đầu vào tường. Chúng tôi tiêu tốn ngày càng nhiều tiền và đất canh tác bị thoái hóa.” Bello, cũng giống như Héctor Barchetta ở cách đó hai trăm dặm, cũng phải đối mặt với vấn đề đang tồi tệ hơn mỗi năm: cỏ dại đề kháng thuốc diệt cỏ. “Trên phương diện nông học, điều đó đã được biết từ trước,” Pengue nói. “Trước khi đậu nành biến đổi gen được canh tác, nhà sản xuất sử dụng 4 hay 5 loại thuốc diệt cỏ khác nhau, một số rất độc như 2,4-D, Atrazine và Paraquat.** Nhưng sự luân chuyển các sản phẩm khác nhau ngăn chặn sự phát triển sức đề kháng đối với từng loại thuốc diệt cỏ. Hiện giờ, việc sử dụng quá mức Roundup vào mọi thời điểm trong năm đã dẫn tới sự xuất hiện của cỏ dại kháng thuốc diệt cỏ; để diệt loại cỏ dại đó thì cần phải tăng liều lượng thuốc diệt cỏ. † Cỏ dại kháng thuốc diệt cỏ đã được thấy ở một số khu vực của pampas.”

“Quảng cáo thương mại của Monsanton về công nghệ Roundup Ready làm giảm việc sử dụng thuốc diệt cỏ là sai lầm?”

“Hoàn toàn sai lầm,” Bello nói. “Tôi phải phun thuốc diệt cỏ hai lần, lần thứ nhất sau khi trồng, lần thứ hai là hai tháng trước khi thu hoạch. Trước kia, tôi sử dụng chưa đến một lít thuốc diệt cỏ cho 0,4 ha; giờ thì tôi phải phun gấp đôi.”

Pengue nói thêm: “Trước khi đậu nành RR được trồng, người Argentina sử dụng trung bình 1 triệu lít thuốc diệt cỏ mỗi năm. Vào năm 2005, chúng tôi dùng tới 150 triệu tấn. Monsanto không phủ nhận vấn đề kháng thuốc diệt cỏ và thông báo về một loại thuốc diệt cỏ mới, mạnh hơn với thế hệ GMO mới, nhưng đó không phải là cách thoát khỏi cái vòng luẩn quẩn này.”

Phí tổn đối với nhà sản xuất là rất lớn. Đã qua rồi cái thời, để kích cầu, Monsanto giảm giá tới 2/3 cho thuốc diệt cỏ của họ. Giá cả nhanh chóng trở lại bình thường, khiến cho các nhà sản xuất quay sang các loại thuốc diệt cỏ phổ thông (chủ yếu là Trung Quốc) ngay khi bản quyền của công ty hết hạn vào năm 2000. Nhưng cùng lúc đó thì một vấn đề mới nổi lên dẫn đến các khoản chi phí gia tăng khác: đó là “đậu nành nổi loạn” ở Argentina (“các tình nguyện viên” ở Canada), cho thấy rằng ở Nam cũng như Bắc Mỹ thì cùng một nguyên nhân dẫn đến cùng một kết quả. Như ở Hoa Kỳ, Syngenta, đối thủ cạnh tranh người Thụy Sĩ của Monsanto, nhà chế tạo Atrazine và Paraquat, đã nắm lấy cơ hội: vào năm 2003, một trong những quảng cáo chủ chốt của họ tuyên bố, “Đậu nành là cỏ dại.”

Thêm vào đó, sử dụng tập trung Roundup có khuynh hướng làm đất đai cằn cỗi. “Tôi thường xuyên phải sử dụng khối lượng phân bón tăng lên, Bello thừa nhận. “Nếu không mùa màng sẽ thất bại.” Khó có thể kỳ vọng rằng thuốc diệt cỏ tiêu diệt mọi loại thực vật lại có thể bảo vệ hệ vi thực vật cần thiết cho sự màu mỡ của đất canh tác. Theo Pengua, “Sự biến mất của những vi khuẩn nhất định khiến đất đai bị trơ lỳ, ngăn cản quá trình phân rã và thu hút ốc sên không vỏ và nấm như fusarium.”

Trên hết, vào năm 2004 giá đậu nành bắt đầu giảm, tiếp tục cho đến năm 2005, tới mức khiến cho các nhà sản xuất như Bello và Barchetta lo lắng.*** “Chúng ta đang làm gì vậy?” Barchetta hỏi, đôi mắt của ông nhìn đăm đăm về phía thửa đất đang thu hoạch. “Trước kia, tôi canh tác 15 loại cây thực phẩm khác nhau; giờ tôi chỉ trồng đậu nành biến đổi gen. Có thể chúng tôi đã rơi vào bẫy. Có thể chúng tôi đang hy sinh Đất và tương lai của con cái.”

Bác sĩ Darío Gianfelici bực bội khi lái xe dọc theo con đường: “Hãy nhìn này! Ngay cả các rãnh bên đường họ cũng trồng đậu nành. Khi họ phun thuốc diệt cỏ, anh cũng hoàn toàn chìm trong thuốc. Cơ quan sức khỏe công cộng của đất nước này hoàn toàn vô trách nhiệm.” Khi tôi gặp ông vào tháng 4 năm 2005, Gianfelici là bác sĩ ở Cerrito, một thành phố nhỏ với 5.000 dân cách Paraná ba mươi dặm đường, ở tỉnh Entre Ríos, ngay trung tâm của vương quốc đậu nành. Ở khu vực đã từng được chú ý về sự đa dạng nông nghiệp của pampas, diện tích canh tác đậu nành tăng từ 0,6 triệu ha vào năm 2000 lên gần 1,2 triệu ha ba năm sau đó. Trong cùng thời gian ấy, diện tích canh tác lúa giảm từ 148.000 ha xuống 51.200 ha.8 Ít nhất là hai lần một năm, máy bay phun thuốc hoặc mosquistos (thiết bị nông nghiệp được kéo bằng máy kéo để phun thuốc diệt cỏ với những cánh tay cơ khi dài có hình dạng như những chiếc cánh) dìm ngập khu vực với Roundup, thường xuyên đến tận cửa nhà, do đậu nành RR đã xâm chiếm toàn bộ khu vực.

“Điều đó giống như cơn sốt, một dạng bệnh dịch,” Gianfelici nói, đề cập tới món xúc xích cay chorizo, các bể chứa nước sốt cay nằm dọc theo vệ đường bởi vì chả còn chỗ nào để chứa khối lượng đỗ tương khổng lồ ấy. Bác sĩ trở thành nhà hoạt động chống GMO không phải xuất phát từ lý tưởng mà do ông lo lắng về sự tiến triển của các loại bệnh tật mà ông bắt gặp trong hoạt động chữa bệnh. “Tôi không biết là công nghệ sinh học nguy hiểm với sức khỏe cộng đồng hay không, nhưng tôi lên án sự tàn phá sức khỏe do phun thuốc Roundup với quy mô lớn gây ra, cũng như việc sử dụng quá mức đậu nành RR.” Ông đề cập tới sự độc hại của thuốc diệt cỏ và nhất là chất hoạt động bề mặt, chất này giúp cho thuốc diệt cỏ thấm vào thực vật, như polyethoxylated tallowamine. Ở Argentina, nhiều hơn bất cứ nơi nào khác, quảng cáo của Monsanto đảm bảo rằng Roundup là “phân hủy sinh học” và “tốt cho môi trường” khiến cho mọi người không phòng ngừa khi phun thuốc, có nghĩa là chất đó lây nhiễm toàn bộ môi trường: không khí, đất canh tác và nguồn nước. Trong khi đó đại diện của nhà nước, Miguel Campos khẳng định một cách hoàn toàn hài lòng rằng “Roundup là loại thuốc diệt cỏ ít độc nhất”. Gianfelice nói rõ: “Một số đồng nghiệp trong khu vực và tôi đã quan sát thấy sự gia tăng đáng kể trong việc tái sản xuất ra các biến dị như sảy thai và chết bào thai đẻ non; rối loạn chức năng tuyến giáp, hệ thống hô hấp – như sưng phổi – thận và hệ thống nội tiết; các bệnh gan và da; nhiều vấn đề về mắt. Chúng tôi cũng lo ngại về tác động Roundup có thể gây ra khi thâm nhập vào cơ thể người ăn đậu nành, bởi vì chúng tôi biết một số chất hoạt động bề mặt gây rối loạn nội tiết. Chúng tôi đã quan sát thấy một số lượng đáng kể chứng hở tinh hoàn và hở niệu đạo **** ở bé trai, rối loạn chức năng hormone ở bé gái, một số có kinh nguyệt khi ba tuổi.

Chỉ có một số ít người như Gianfelici không ngại ngần lên tiếng chống lại các tác động phá hoại của chính sách đậu nành. Dĩ nhiên là các tổ chức như Greenpeace và các nhà sinh thái học cực đoan của tổ chức Grupo de Reflexión Rural đã lên án việc thương mại hóa GMO và chỉ ra những nguy cơ của công nghệ sinh học, nhưng họ chỉ nói với cái đầu gối. “Cùng với khủng hoảng, có hàng ngàn vấn đề khác,” theo Horacio Verbitsky, nhà báo của tờ nhật báo cánh tả Página 12, ông đã viết rất nhiều bài báo về đậu nành biến đổi gien. “Tôi thừa nhận rằng thậm chí tôi chẳng biết gì về chúng.” Điều ngạc nhiên là chương trình Soja Solidaria đã dẫn đến những cảnh báo hợp pháp đầu tiên – không phải là về GMO và là về nguy cơ đối với những đứa trẻ ăn quá nhiều sản phẩm từ đậu nành. Ví dụ vào năm 2002, Cosejo Nacional de Coordinación de Políticas Sociales tổ chức một diễn đàn về chủ đề có đề cập tới việc “sữa đậu nành không nên được gọi là “sữa” và nó không bao giờ có thể thay thế sữa.” Các chuyên gia về sức khỏe đã chỉ ra rằng đậu nành có ít calcium hơn sữa bò và sự tập trung cao độ của acid phytic ngăn sự hấp thụ kim loại như sắt và kẽm của cơ thể, gia tăng nguy cơ của bệnh thiếu máu.***** Trên hết, họ cực lực lên án việc cho trẻ em dưới 5 tuổi ăn các sản phẩm từ đậu nành, vì một lý do đơn giản: đậu nành rất giàu isflavone, có tác động như hormone thay thế đối với phụ nữ tiền mãn kinh và do vậy có thể gây ra sự mất cân bằng hormone đáng kể ở cơ thể đang lớn. ††

“Chúng tôi đang gieo trồng hạt giống của thảm họa sức khỏe cộng đồng,” theo Gianfelici, “nhưng đáng tiếc là nhà cầm quyền không chịu thừa nhận và bất cứ ai dám nói về điều đó cũng bị coi là một người điên rồ chống lại phúc lợi của quốc gia.”

Vào ngày đó, bác sĩ có cuộc hẹn ở trường học Thiên Chúa Giáo của một nữ tu người Đức. Tòa nhà kiểu thuộc địa nổi bật nằm giữa những thảm đậu nành khổng lồ. Nữ tu hiệu trưởng nói, “Tuần trước, họ phun Roundup ngay trước khi trời mưa. Sau đó ánh nắng làm bốc hơi. Nhiều học sinh bắt đầu nôn mửa và kêu đau đầu.” Bà yêu cầu cơ quan y tế tỉnh điều tra và họ xác định đó là một loại “virus”. “Họ đã phân tích nước nhưng không tìm thấy gì.”

“Họ có xem xét khả năng nhiễm độc do các sản phẩm hóa chất không?” bác sĩ hỏi.

“Không,” Angela, một giáo viên, trả lời. “Khi chúng tôi nhắc tới giả thuyết đó, họ phủ nhận ngay lập tức.”

Angela biết bà nói về chuyện gì. Bà sống trong một căn nhỏ có cánh đồng đậu nành bao quanh. Mỗi khi họ phun thuốc, bà bị đau nửa đầu dữ dội, buồn nôn, ngứa mắt và đau khớp. “Tôi đã nói với các kỹ thuật viên,” bà nói. “Điều duy nhất mà tôi được nhận lại là họ cảnh báo tôi khi chuẩn bị phun thuốc diệt cỏ và tôi rời khỏi nhà, cùng với gia đình, trong hai ngày. Họ đề nghị tôi bán căn nhà, nhưng tôi sẽ đi đâu? Đậu nành đáng giá hơn cuộc sống của chúng tôi.”

Khi tôi thấy cách Campos nổi nóng về câu hỏi liên quan đến các tác động đối với sức khỏe và môi trường của Roundup, tôi hiểu rằng đó không phải là đối tượng được chính quyền ưu tiên. “Một câu hỏi vinh dự của một phóng viên Châu Âu,” ông nói dứt khoát. “Mức độ sử dụng thuốc diệt cỏ của chúng tôi thấp hơn Pháp. Chúng tôi là quốc gia ít ô nhiễm nhất thế giới.”

Bộ trưởng bộ nông nghiệp rõ ràng là đã không đọc các tờ tạp chí của nước mình. Ví dụ, khi xem chúng, bạn sẽ thấy một thẩm phán mở cuộc điều tra ở Rosario, sau khi một cặp vợ chồng có nhà nằm ở giữa cánh đồng đậu nành khiếu nại. Con trai của họ sinh ra không có ngón chân ở bàn chân trái và nhiều vấn đề về tinh hoàn và thận.9 Tương tự, ở Córdoba, các bà mẹ trong khu dân cư Ituzaingó tổ chức biểu tình cộng đồng ngăn cản việc phun thuốc trên cách cánh đồng quanh đó, sau khi họ nhận thấy tỷ lệ bệnh ung thư bất thường, đặc biệt là ở trẻ em và thiếu nữ. Sự kiện gây ra một vài xáo trộn ở nghị viện trước khi mất hút trong hệ thống tư pháp hỗn độn. “Mọi thứ luôn như vậy,” nhà nông học Luis Castellán làm việc cho tổ chức phát triển nông nghiệp ở Formosa, miền bắc Argentina nói. “Bất cứ khi nào có vấn đề môi trường nghiêm trọng, anh không thể tìm được một chuyên gia nào sẵn sàng chống lại sự vận động hùng mạnh của đậu nành.” Castellán hiểu điều mà ông nói: vào tháng 2 năm 2003, các nông dân ở vùng nông thôn Colonia Loma Senés của tỉnh Formosa gần biên giới với Paraguay đã liên lạc với ông. Họ đã tìm kiếm vô vọng một chuyên gia để chứng nhận những thiệt hại mà việc phun thuốc Roundup và 2,4-D trên thửa ruộng rộng 30 ha bị “đậu nành nổi loạn” xâm thực đã gây ra cho cây lương thực của họ. Họ có một người hàng xóm sống ở Paraná, người này cho một công ty ở tỉnh Salta thuê đất, công ty này lại thuê một công ty khác để gieo hạt và phun thuốc.

Hoan nghênh bạn đến với vương quốc của GMO! “Kỹ thuật viên” – thường là lao động công nhật không có đồ bảo hộ, tự đầu độc bản thân vì đồng lương chết đói – đến vào một sáng thứ bảy và phun thuốc cho tới sáng chủ nhật. “Hôm đó rất nóng và có gió mạnh trong vùng,” nông dân Felipe Franco canh tác 10 ha nhớ lại. “Thuốc diệt cỏ bay hơi rất nhanh và bị cuốn đi khoảng 365 m.” Hai mươi ba gia đình đang sống trong các căn nhà bằng gạch xỉ bị nhiễm độc. “Khi tôi tới đó, mắt của họ đỏ và họ có các vết lớn trên mặt và thân trên. Nhiều người bị đau đầu dữ dội và buồn nôn, phàn nàn về phát nhiệt và khô cổ.” Một số người không bao giờ khỏi, một bà già đã được chăm sóc 8 tháng ở Buenos Aires và vẫn phàn nàn về sự đau khớp và xương không thể chịu nổi. Khu dân cư yêu cầu cơ quan y tế tỉnh viết báo cáo, nhưng họ kết luận vệ sinh kém là nguyên nhân của mọi vấn đề. Các gia đình đưa đơn kiện ở tòa án El Colorado, nhưng vụ kiện bị từ chối vì không có báo cáo sức khỏe. Chỉ có Castellán đồng ý chuẩn bị một mô tả khoa học về những thiệt hại đối với cây trồng.

“Chúng tôi mất tất cả,” Franco nói. “Sắn, khoai lang, bông đều bị tàn phá. Gà và vịt chết; một số lợn nái bị sảy thai còn một số khác đẻ ra lợn con gầy nhẳng. Vào ngày phun thuốc, ngựa kéo cày bị tiêu chảy và ngã ra sàn; một số bị chết.”

Castellán chụp ảnh và lấy mẫu các cây trồng bị ảnh hưởng, ông đem chúng đi phân tích ở phòng thí nghiệm của trường đại học Littoral ở Santa Fé. “Tôi suy nghĩ rất nhiều trước khi tham gia vào việc này, bởi vì tôi biết là sẽ phải gánh rủi ro.” Ông thú nhận.

“Tất cả các nhà nông học của Bộ Kinh Tế và Sản Xuất đều từ chối, chúng tôi phải đối mặt với cảnh sát và các chính khách muốn chúng tôi im lặng. Một số người hàng xóm đã bỏ cuộc và chuyển tới các khu ổ chuột ở Formosa.” Franco xác nhận.

“Monsanto nói rằng đậu nành biến đổi gen có thể cùng tồn tại với cây lương thực. Ông nghĩ sao?” Tôi hỏi

“Điều đó là không thể, nhất là ở những khu vực như thế này, nơi những nhà sản xuất nhỏ bị các cánh đồng GMO lớn bao quanh. Nếu có điều gì đó tương tự xảy ra một lần nữa, tôi không biết bao còn bao nhiêu nhà sản xuất nhỏ sẽ tiếp tục ở lại.”

Franco tiếp tục: “Vấn đề cũng là mục đích của mô hình sản xuất này. Những người trồng đậu nành biến đổi gen chỉ có mục đích thương mại thuần túy; họ không sống ở nơi họ canh tác, do vậy họ không phải gánh chịu các thiệt hại liên đới. Còn chúng tôi sản xuất để sống. Chúng tôi chú ý tới môi trường và chất lượng của những gì sản xuất ra, bởi vì chúng tôi tiêu dùng chúng hoặc bán ở chợ. Công nghệ biến đổi gen không phục vụ cho nông dân mà là cho các doanh nghiệp kinh doanh, chủ của chúng sẵn sàng làm bất cứ thứ gì để trở nên giàu có.”

Mili là một xã nông thôn nhỏ có 98 hộ gia đình sống trong khu vực bán khô hạn rộng 6.800 ha cách Santiago del Estero thuộc miền bắc Argentina 35 dặm. Anh đi đến đó bằng con đường đất đỏ đầy ổ gà, xuyên qua những đồng cỏ đuôi chồn, đây đó xuất hiện một số cây quebrachos, loại cây gỗ quý có nguy cơ tuyệt chủng. Phong cảnh đặc trưng của vùng Gran Chao, trải dài tới tận biên giới Bolivian.

“Ở đây, chúng đơn giản được gọi là el monte,” luật sư Luis Santucho của tổ chức nông dân Mocase nói, đó là khi tôi gặp ông vào tháng 4 năm 2005. “Trước khi GMO xuất hiện, chả ai thèm quan tâm đến vùng đất khốn khổ này, hàng ngàn nông dân nhỏ đã sống kiểu tự cấp tự túc trong vài thế hệ.” Santucho háo hức được gặp lãnh đạo của xã Milli, sự tồn tại của xã đang bị các nhà sản xuất đậu nành đe dọa, họ thường xuyên mở rộng phạm vi canh tác về phía bắc. Một năm trước chuyến viếng thăm, quan tòa địa phương đã xuất hiện với quân lính và máy ủi. “Đây là đất công, không có chứng nhận sở hữu, nhưng với tiền của đậu nành thì mọi mưu mẹo đều có thể.” Santucho giải thích. Các Sojeros đã thay đổi chiến thuật. Họ cố gắng chia rẽ cộng đồng bằng cách trả tiền mặt cho 10 ha của một số gia đình, những người đó do dự vì họ chưa từng thấy nhiều tiền như vậy.

“Điều này dẫn đến rất nhiều rắc rối, nhưng chúng tôi không chấp nhận, bởi vì đây là đất công, nó không thuộc về riêng bất cứ ai. Chúng tôi sẽ đi đâu? Cuộc sống ở đây thật sự vất vả, nhưng chúng tôi đủ ăn hàng ngày.” Gà, vịt và một gia đình lợn đen đang chạy quanh khoảnh sân đất nện. Đằng sau túp lều nhỏ gần rãnh nước là một con bò cái và một con ngựa đang ăn cỏ. Tất cả các gia đình đều trồng sắn, khoai tây và một khoảng nhỏ gạo hay ngô. “El monte là cách sống, nhưng sự đa dạng sinh vật và thực vật của nó đang bị đe dọa.”

Tỉnh Santiago del Estero có đặc trưng đáng buồn là tỉnh có tỷ lệ phá rừng cao nhất thế giới. Mỗi năm trung bình có 0,81% rừng rậm bị đốn hạ, so với tỷ lệ trung bình thế giới là 0,23%. Ví dụ, từ năm 1998 đến 2002, 216.000 ha rừng đã biến thành khói và được thay thế bằng đậu nành RR.****** Từ năm 1998 đến 2004, gần 800.000 ha đã bị đốn hạ ở Argentina,” giám đốc phụ trách rừng của Bộ Môi Trường và Phát Triển Bền Vững Jorge Menéndez giải thích. “Tình hình đáng lo ngại đến mức tôi không ngủ được. Tất cả bosques natives [rừng nguyên sinh] đều bị đe dọa: chúng là các khu rừng rậm đa dạng sinh thái với hệ động thực vật có từ trước khi Châu Mỹ được phát hiện. Một số loài động vật như báo, báo đốm Mỹ, mèo Andes và heo vòi, không thể sống ngoài hệ sinh thái đặc biệt này. Nếu chúng ta không kiểm soát việc canh tác đậu nành, thiệt hại sẽ không thể sửa chữa được.”

“Chức năng của bộ có phải là xây dựng các luật lệ không?”

“Đúng, nhưng chúng tôi không có nhiều trọng lượng.”

Để thấy được quy mô của thảm họa, mọi người chỉ cần đi dọc theo con đường quốc lộ số 16 theo hướng Salta hoặc Chaco. Các thân cây thường được chất đống bên lề đường. Đôi khi khói đen bốc lên tiết lộ hoạt động của carboneros, hay những người đốt than, thường là các nông dân nhỏ đã bỏ đất đai và đáng bán sức lao động để kiếm sống.

Hoàn toàn cay đắng: bị sự hung bạo dồn đuổi, họ phải giảm đi để nuôi dưỡng chúng. Một lính canh kiểm soát lối vào khu vực. Tôi thuyết phục và anh ta cho tôi vào. Bốn bánh xe đi dọc theo con đường hoang vắng. Chạy dài hết tầm mắt là những bụi cây câm lặng, những thân cây sứt sẹo và các bụi rậm bị moi ruột. “Máy ủi,” Guido Lorenz thì thầm. Lorenz là nhà địa lý học người Đức của trường đại học Santiago del Estero. Cùng với Pedro Colonel, kỹ sư lâm nghiệp, ông thường xuyên đi quanh khu vực để đo lường phạm vi của tai họa. Chúng tôi tiến lại gần các lò đốt than. Những người đàn ông ám bồ hóng đang dỡ xe gỗ. Đâu đó có âm thanh của điệu tango. Ông trưởng nhóm giải thích rằng ông bị mất việc và tìm được công việc này, kéo dài ít nhất hai năm. Đó là dọn sạch khu đất 1.600 ha thuộc về con trai thống đốc của tỉnh Tucumán lân cận. Bản thân vị thống đốc đó cũng sở hữu hàng ngàn ha khác không xa đây. “Chúng tôi đốn hạ, đốt, sau đó trồng đậu nành,” người đàn ông nói.

Chúng tôi đi tiếp. Lorenz và Colonel đã nghe thấy tin đồn về một chiến dịch phá rừng bất hợp pháp rất lớn cách đấy một trăm dặm. Chuyện đó liên quan đến khu đất rộng 24.000 ha mà một nhà đầu tư mới giành được. Trên giấy tờ, luật pháp Argentina rất chặt chẽ: để có thể đốn hạ cây, chủ sở hữu phải xin giấy phép về tỷ lệ rừng được đốn hạ, phụ thuộc vào kiểu đất canh tác. Trong khu vực được xếp hạng “dễ tổn thương” này, con số có thể không quá 15%. “Nhưng một lần nữa, tiền của đậu nành đã dàn xếp mọi chuyện.” Colonel nói. Tham nhũng và thiếu trừng phạt đã để cho các máy ủi tự do san phẳng mọi thứ đến hết tầm mắt.

“Họ nói đang mở rộng nông nghiệp nhưng họ thực sự để lại phía sau một sa mạc,” Colonel tiếp tục. “Họ trồng đậu nành trong một hay hai năm, sau đó họ sẽ buộc phải bỏ đi. Sự màu mỡ của đất canh tác gắn liền với thực vật một ngàn năm tuổi; khi chúng biến mất, đất canh tác sẽ sớm bị thoái hóa.”

“Đây là môi trường dễ tổn thương, bởi vì chúng ta đang ở khu vực khí hậu khô hạn hoặc bán khô hạn,” Lorenz giải thích. “Việc phá rừng dẫn đến suy giảm dự trữ các tổ chức hữu cơ, khiến đất canh tác bị thoái hóa, do chúng mất khả năng giữ nước. Ở mức độ của toàn bộ hệ tuần hoàn nước, nước từ kênh mương gây ra ngập lụt ở các khu vực khác. Phá rừng là nguồn gốc của nước lụt bất thường mà chúng ta được chứng kiến gần đây ở tỉnh Santa Fé. Thêm vào đó, với kỹ thuật gieo trực tiếp, Roundup tồn lại trên bề mặt; khi mưa xuống, thuốc diệt cỏ tồn dư được dòng nước đưa đi xa và gây ô nhiễm ở các khu vực khác trong hệ tuần hoàn nước. Nước khiến các động vật có vú bị nhiễm độc khi uống và do vậy nhiễm vào sữa bò.”

“Bất hạnh thay, đó không chỉ là vấn đề sojeros,” Colonel nói. “Họ là các doanh nghiệp hoặc thương nhân lớn đến từ Santa Fé hay Córdoba và coi đậu nành như nguyên liệu thô. Một nhà thầu phụ gửi người với máy gieo trồng đến, một nhà thầu phụ khác gửi người với máy bay phun thuốc đến, và nhà thầu thứ ba đến cùng với máy liên hợp để thu hoạch đậu và mang chúng đi. Họ không sử dụng lao động địa phương, ngoại trừ khi họ đốn hạ cây.”

“Chúng tôi thật sự đang ở trong tình trạng khẩn cấp, nhưng không một quan chức nào hiểu điều đó,” Lorenz kết luận. “Điều này rất nghiêm trọng, bởi vì thiệt hại là không thể bù đắp được.”

*Người ủng hộ GMO quan trọng nhất ở Argentina là Héctor Huergo, biên tập viên phụ san Clarín Rural.

**Cần phải nhắc lại rằng 2,4-D là thành phần của chất độc màu da cam; theo lý thuyết là bị cấm ở Liên Minh Châu Âu và Hoa Kỳ vào năm 2003. Atrazine bị cấm ở Liên Minh Châu Âu vào năm 2003. Còn Paraquat, cũng giống như Roundup, một trong những loại thuốc diệt cỏ phổ biến nhất thế giới, bị cấm ở Liên Minh Châu Âu vào ngày 10 tháng 7 năm 2007.

† Chúng là Parietaria debilis, Petunia axilaris, Verbena litoralis, Verbena bonariensis, Hybanthus parviiflorus, Iresine diffusa, Commelina erecta, and Ipomoea sp.

***Sau khi đạt mức 230 dollar/tấn vào năm 2003, giá giảm xuống 200 dollar/tấn vào năm 2004, sau đó là 150 dollar/tấn vào giữa năm 2005. Nhưng vào năm 2006, có sự hồi phục ngoạn mục, đạt tới đỉnh cao vào năm 2007, chủ yếu là để chế tạo nhiên liệu sinh học.

****Cryptorchism là dị tật bẩm sinh như tinh hoàn hở; hypospadias là dị dạng niệu đạo (nó không dài tới đỉnh dương vật).

*****Phytates là hỗn hợp phốt pho liên kết với một số kim loại cụ thể, ví dụ như sắt, ngăn cản ruột hấp thụ chúng.

†† Thường được gọi là “phyto-estrogens,” isoflavones tương tự như estrogen của nữ giới.

******Trong cùng thời kỳ, 116.000 ha rừng ở tỉnh lân cận Chaco và 168.000 ha rừng khác ở tỉnh Salta đã bị đốn hạ.

Ámbito financiero, Sec. Ámbito agropecuario, August 11, 2000, 4–5.

La Nación, July 23, 2000.

See Walter Pengue, Cultivos trnasgénicos: Hacia dónde vamos? (Buenos Aires: Lugar Editorial, 2000).

Revista Gente, January 29, 2002.

Ibid.

Clarín, January 11, 2003.

www.sojasolidaria.org.ar (no longer accessible).

La Nación, February 14, 2003.

La Capital, March 25, 2005.

Bài viết được đăng bởi http://www.zeronews.us